Landnámabók er eitt mikilvægasta sagnarit Íslendinga á miðöldum og ótæmandi uppspretta fræðilegra álitamála. Þá er varðveislusaga Landnámu til vitnis um áframhaldandi áhuga Íslendinga á landnámi á síðari öldum, þegar hinar og þessar gerðir Landnámu urðu til. Fræðimenn hafa ekki verið sammála um heimildargildi frásagnarinnar af landnáminu, hvort hún sé safn goðsagna eða sönn frásögn í meginatriðum. Hitt er óumdeilt að Landnámabók veitir mikilvæga innsýn í hugmyndaheim Íslendinga á ritunartíma verksins.

Landnámabók er ekki ein bók heldur margar. Á námskeiðinu verður hugað að sérkennum þeirra. Fyrst verður rætt um elstu gerðir Landnámu og þróun sagnaritunar um landnámið fram til um 1270. Þá verður fjallað um þrjár miðaldagerðir Landnámu; Sturlubók, Hauksbók og Melabók, sem eru ritaðar á milli 1270 og 1350, eða skömmu eftir að Íslendingar gengust undir Noregskonung og ríkisvald varð fyrst til á landinu. Hafði þessi grundvallarbreyting á stjórnarháttum og íslensku samfélagi áhrif á sagnaritarana? Að lokum verður vikið að Landnámugerðum frá 17. öld og tengslum þeirra við sagnaritun síns tíma og einnig rætt hvers vegna Landnáma er mikilvæg fyrir sjálfsmynd Íslendinga í nútímanum.

Á námskeiðinu er fjallað um

Sagnaritun um landnám Íslands.
Sjónarhorn í mismunandi gerðum Landnámabókar.
Landnámabók sem dæmi um miðaldasagnaritun.
Handrit Landnámabókar og uppruni textans.

Ávinningur þinn

Aukin þekking á Landnámabók sem sagnariti.
Aukinn skilningur á vinnubrögðum miðaldasagnaritara.
Aukin innsýn í mismunandi gerðir Landnámabókar.
Aukinn skilningur á sagnaritun Íslendinga á miðöldum og á 17. öld.

Fyrir hverja

Námskeiðið er ætlað öllu áhugafólki um sögu og bókmenntir miðalda, ekki síst þeim sem hafa áður sótt námskeið Endurmenntunar. Það er tilvalið fyrir kennara í efstu bekkjum grunnskóla og framhaldsskóla, leiðsögumenn og aðra sem tengjast menningartengdri ferðaþjónustu.

Nánar um kennara