Haustið 2022 urðu mikil mótmæli meðal íslenskra framhaldsskólanema eftir röð atvika sem einkenndust að miklu leyti af ráðaleysi skólastjórnenda og skorti á áætlunum, þekkingu og verkferlum í skólum til að takast á við kynferðisofbeldi á uppbyggilegan og brotaþolavænan hátt. Nemendur kröfðust þess m.a. að starfsfólk skólanna fengi fræðslu og þjálfun í viðbrögðum við kynferðisofbeldi, samþykkismiðaðri kynfræðslu, kynjafræði og áfallamiðaðri nálgun í skólastarfi.

Lausnirnar eru margþættar enda vandinn djúpstæður. Kynferðisofbeldi er flókið og viðkvæmt umræðuefni sem kennarar leggja jafnvel ekki í af ótta við að valda mögulega meiri skaða. Sá ótti er rökréttur og virðingarverður. Kennarar vilja vel og er annt um nemendur sína en voru fæstir búnir undir þennan málaflokk í náminu. Námskeiðið mun því fjalla um eðli, rætur og afleiðingar kynferðisofbeldis, ólíkar birtingarmyndir og áhrif þess á einstakling og samfélag. Lögð verður áhersla á umræður þátttakenda, reynslusögur og haldbær tól í skólastarfi. Leitast verður eftir að skerpa skilning þátttakenda á því hvernig kynbundið ofbeldi mætir ungmennum á Íslandi og efla sjálfstraust skólastarfsfólks til að taka á erfiðum málum í sínu umhverfi.

Á námskeiðinu er fjallað um

Umfang, eðli og afleiðingar kynferðisofbeldis.
Ólíkar birtingarmyndir kynbundins ofbeldis meðal ungmenna, s.s. stafrænt kynferðisofbeldi og kynferðiseinelti.
Kynjafræði, samfélagsviðhorf, valdamisvægi og félagslegt kynlífshandrit.
Kynfræðsla, klámneysla, mörk og samþykki.

Ávinningur þinn

Innsýn í viðbrögð skóla við kynferðisbrotum, hverjar eru helstu gryfjur sem ber að varast?
Skilningur á því hvernig kynferðisbrot snerta allt skólasamfélagið, ekki aðeins brotaþola og geranda, heldur einnig vini og fjölskyldur þeirra aðila, nemendahópinn og starfsmannahópinn í heild sinni.
Skilningur á því að til að mæta vandanum vel þarf heildstæða skólastefnu sem snertir allt skólastarfið – kennslu, félagslíf, forvarnir, stoðþjónustu, skólamenningu, samskipti, orðræðu, aðgang að upplýsingum, óformleg og formleg viðbrögð við tilkynningu o.fl.
Skilningur á því að skóli getur aukið á vanlíðan brotaþola og stuðlað að því að þau flosni upp úr námi – hvað er brotaþolavænn skóli?

Fyrir hverja

Námskeiðið er ætlað kennurum og öðru starfsfólki framhaldsskóla og unglingadeilda grunnskóla.

Nánar um kennara

Eygló Árnadóttir, kynjafræðingur, framhaldsskólakennari og sérfræðingur í forvörnum, fræðslu og viðbrögðum skólakerfisins við kynferðislegu og kynbundnu ofbeldi. Hún er m.a. fyrrum fræðslustýra Stígamóta og einn höfunda kennarahandbókar um kynferðisofbeldi. Í kjölfar mótmæla framhaldsskólanema haustið 2022 setti hún saman sérfræðingateymi til að skoða hvernig skólakerfið geti betur mætt nemendum og vandanum. Þannig kom hún að gerð miðlægrar viðbragðsáætlanar með Menntamálaráðuneyti og stóð fyrir vel sóttri ráðstefnu: „Kynbundið ofbeldi og ábyrgð skólans“ í mars 2023.