ATH. Þetta er ekki matreiðslunámskeið!

Mannát er fyrirbæri sem vekur með okkur flestum óhug, það er tabú. Á sama tíma virðist það einnig vekja með okkur forvitni. Mannát og mannakjöt hefur nýlega verið vinsælt umfjöllunarefni í dægurmenningu samtímans og birst m.a. í skáldsögum, ljóðabókum, leikhúsi, ótal sjónvarpsþáttum og kvikmyndum.

Minnið um mannát er þó alls ekki nýtt og finnst meðal annars í goðsögum, þjóðsögum og ævintýrum. Í íslenskri gerð Öskubusku eru stjúpsystur hennar til að mynda saltaðar ofan í tunnur og svo étnar af stjúpmóðurinni og í eldri gerðum af sögunni um Rauðhettu gerir úlfurinn pylsur úr ömmunni og gefur Rauðhettu sem borðar ömmu sína með bestu lyst. Í íslenskum sögnum birtist mannát helst í trölla- og útilegumannasögum.

Mannát þekkist auðvitað einnig í raunveruleikanum, þó umdeilt sé hversu útbreitt það hafi verið í raun og veru. Gerð verður grein fyrir flokkun fræðifólks á mannáti sem byggir yfirleitt á því hver er étinn og af hverju. Sjónum verður einnig beint að því hvernig mannát hefur verið notað sem valdatæki og til að undirstrika illsku og ómennsku tiltekinna hópa í samfélaginu, bæði í fortíðinni og samtímanum.

Efnið verður matreitt á lifandi og skemmtilegan hátt, þar sem nemendur taka virkan þátt í umræðum í námskeiðinu.

Á námskeiðinu er fjallað um

• Mannát í raunveruleikanum, flokkun þess og kenningar sem því tengjast.
• Birtingarmyndir mannáts í goðsögum, sögnum, ævintýrum, flökkusögum í samtímanum og afþreyingarefni, bæði hérlendis og erlendis.

Ávinningur þinn

• Að geta rætt um mannát út frá ólíkum sjónarhornum.
• Að öðlast þekkingu á hvernig hugmyndir um mannát hafa verið notaðar í gegnum tíðina.
• Að auka þekkingu á íslenskum þjóðsögum og ævintýrum.
• Að efla menningarlæsi.
• Að fá yfirsýn um áhugavert og skemmtilegt afþreyingarefni sem tengist mannáti á einn eða annan hátt.

Fyrir hverja

Námskeiðið hentar vel öllum þeim sem hafa áhuga á sögu og menningu, hegðun fólks, bókmenntum og þjóðfræði. Einnig þeim sem hafa sérstakan áhuga á því sem er svolítið óhugnanlegt og ógeðslegt.

Nánar um kennara

Dagrún Ósk Jónsdóttir er með doktorspróf í þjóðfræði og hefur m.a. rannsakað mannát með sérstakri áherslu á birtingarmynd þess í íslenskum þjóðsögum og ævintýrum. Dagrún hefur kennt við námsbraut í þjóðfræði við Háskóla Íslands frá árinu 2019.